Griekenland laat voor het eerst in vijf jaar crisis een IMF-betaling schieten, om later deze maand in één klap vier betalingen à 1,6 miljard euro over te maken. Dat zou de Griekse premier Tsipras de tijd geven om een pijnlijk akkoord met de schuldeisers te verkopen aan zijn achterban.

De IMF-betalingsoptie werd naar verluidt slechts één keer in de geschiedenis gebruikt – door Zambia, in de jaren tachtig. In een verrassende ontwikkeling liet Griekenland donderdag aan het IMF weten dat het vrijdag níet een geplande overmaking van 301 miljoen euro zal doen. In plaats daarvan diende Griekenland het verzoek in om, zoals Zambia destijds, alle vier geplande overboekingen van de maand juni in één keer over te maken.

En dat mag in principe, liet het IMF donderdag weten. De regel is eind jaren zeventig ingevoerd. “De gebundelde betaling moet nu op 30 juni geschieden”, liet een IMF-woordvoerder weten – zonder expliciet te zeggen wat het IMF van de gang van zaken vindt.

Run op de banken

De stap is verrassend, omdat tot donderdag de Grieken nog zeiden dat ze niet van de ‘Zambia-optie’ gebruik zouden maken. Het wekt natuurlijk de indruk dat Griekenland de vereiste 301 miljoen euro niet heeft. En dat zou de Grieken kunnen aanzetten om nog massaler geld van hun spaarrekening te halen dat ze de afgelopen tijd al hebben gedaan.

Kennelijk heeft de ploeg van Tsipras gekozen voor de minste van twee kwaden. Want thuis in Griekenland groeide in eigen gelederen de verontwaardiging over de nu-of-nooit-eisen die de internationale schuldeisers Tsipras woensdag zouden hebben overhandigd.

Woede bij achterban

Volgens bronnen van persbureau Reuters willen de schuldeisers dit jaar een begrotingsoverschot van 1 procent van het bbp, en 2 procent volgend jaar. Tsipras tegenbod is 0,8 procent dit jaar, en 1,5 in 2016. Maar met een economie in recessie en dalende belastinginkomsten zouden extra bezuinigingen noodzakelijk zijn. Zo zouden de schuldeisers willen dat Griekenland de pensioenen verlaagt en de omzetbelasting verhoogt. Ook zou de BTW op zaken als elektriciteit en medicijnen omhoog moeten.

Dit tot woede van de Syriza-achterban. Een ondervoorzitter van het parlement namens Tsipras' partij Syriza noemde de voorstellen alvast het "meest vulgaire, moorddadige en zware plan." Als Tsipras met de voorstellen instemt, zou hij wel eens met een opstand in eigen gelederen te maken kunnen krijgen. Hij spreekt vanavond het parlement toe.

Vervroegde verkiezingen of referendum

Er gaan stemmen op binnen Syriza om een referendum te organiseren over de plannen, of vervroegde verkiezingen. Tsipras voorganger, de conservatief Antonis Samaras, riep de regering al op dat niet te doen, maar naar een nationale consensus te zoeken.

Maar de Brits-Cypriotische econoom en Nobelprijswinnaar Christopher Pissarides noemde een referendum over het euro-lidmaatschap donderdag "de beste uitkomst". Dan zou het Griekse volk een duidelijke keus kunnen maken, volgens de econoom. "Tsipras werd verkozen met een programma dat uitging van geen concessies, geen bezuinigingen, geen compromis, en nu is het duidelijk dat de internationale schuldeisers zeggen dat een akkoord op die basis onmogelijk is", zei Pissarides. "Hij wil in de euro blijven, maar dan moet hij dingen doen die lijnrecht staan op het programma waarop hij gekozen werd."

(Bron: Bloomberg/Reuters/Wall Street Journal)

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl